Srpska pravoslavna crkva i njeni vernici 21. novembra slave Sabor svetog Arhangela Mihaila, u narodu poznatog kao Aranđelovdan.
Slava je isključivo srpski običaj, jer i kad je praznuju pripadnici drugih naroda, slave je kao srpski i Pravoslavni običaj. Krsna slava ili Krsno ime, važan deo duhovnog i porodičnog života Srba, za vernike predstavlja najvažniji i najradosniji porodični praznik posle Božića.
Prema crkvenom predanju, anđeo Mihailo je prvi stupio u borbu sa zlim duhom i to ime po crkvenom tumačenju, označava “onog koji je kao Bog”.
Kako se Arhangel Mihailo smatra živim svetiteljem postoje običaji prema kojima se za današnji praznik ne sprema žito, ali je patrijarh Pavle je govorio da obavezno treba spremati žito za Aranđelovdan.
– Kuvana pšenica nije simbol smrti, već života onih koji su živeli i koji žive u veri sa Bogom i svojom Krsnom slavom. Istina je, takođe, da su svi sveci živi, jer u Bogu niko ne može biti mrtav – Bog je Bog živih, a ne mrtvih – govorio je patrijarh Pavle.
Za Arhangela Mihaila se veruje da je od Lucifera (đavola) spasao mnoge anđele i ljudske duše koje je Bog odbacio. Zbog toga je najčešće na ikonama predstavljen sa kopljem u ruci koje drži upereno ka Luciferu i grančicom palme u drugoj šaci. Arhangela Mihaila u nekim pravoslavnim crkvama nazivaju još i “Beli anđeo”.
Narodno verovanje kaže da se prema vremenskim uslovima na ovaj dan, može odrediti kakva će biti godina. Kakvo je vreme na Aranđelovdan, tako će biti tokom cele zime i proleća.
Aranđelovdan je po broju porodica koja ga slavi kao krsnu slavu, drugi u Srbiji, odmah posle Svetog Nikole.
Da li će Aranđelovdan biti proslavljen uz posnu ili mrsnu trpezu, zavisi od toga na koji dan pada.
Grci Arhangela Mihaila smatraju dobrim duhom koji čuva dom, a Srbi mu se isto tako mole kada god im je potrebna pomoć za sebe i najbliže.
Sveti arhanđeo Mihailo jedna je od najčešćih srpskih krsnih slava, bila je slava i srpske kraljevske loze Nemanjića.
Simbol borbe
Sveti Arhangel Mihailo, simbol borbe protiv zla i sila nebeska koja prihvata duše umrlih mereći im dobra i zla dela, slika se na ikonama i freskama kao nebeski ratnik u vojničkoj opremi, sa mačem, kopljem i zlim duhom koji, okovan lancima, leži pod njegovim nogama.
Sveti arhangel Mihailo, prisutan ne samo u hrišćanstvu već i u svim religijama, obeležen je crvenim slovom u bogoslužbenom kalendaru SPC.
Prema narodnoj poeziji car Dušan slavio je je svetog arhangela Mihajla tako što je uvek dočekivao goste stojeći, dok mu je anđeo stajao na ramenu.
Jedne godine, da li od umora, ili nemara, on se prevari pa sede, a anđeo se naljuti, udari ga po krilu, i odlete. Predanje kaže da je car nakon toga mesecima pokušavao da se umilostivi arhangelu Mihailu.
(Espreso)