Ako je Fruška gora simbol duhovnosti srpskog naroda, onda je manastir Jazak jedan od najdragocenijih bisera tog simbola. Najpoznatiji je po čuvanju moštiju Svetog Uroša, sina cara Dušana i poslednjeg vladara iz dinastije Nemanjića, kog je crkva proglasila za mučenika.
Ova činjenica vekovima privlači vernike iz svih delova zemlje u ovaj prelepi manastir na južnim padinama „srpske Svete Gore“.
Iako je Jazak značajan i poznat centar duhovnosti, i mesto koje se upisalo u istoriju ne samo Srbije, nego i celog pravoslavnog sveta, još uvek ga obavija aura mističnosti i tajanstvenosti. Poreklo osnivača manastira Jazak nije potpuno jasno.
Legenda kaže da je manastir osnovao despot Jovan Branković, mlađi sin Stefana Slepog i Angeline Branković, ali ovo je crkveno predanje slično onima koja prate mnoge fruškogorske svetinje. Najstariji zapis o manastiru potiče iz 1522. godine, ali kako je despot Jovan tada već bio preminuo, verovatno je da je manastir stariji.
Takođe, nije potpuno poznato ko je sve učestvovao u izgradnji današnje manastirske crkve posvećene Silasku Svetog Duha na Apostole. Gradnja je počela 1736. godine uz pomoć monaha iz Žiče i Rače, kao i zahvaljujući donacijama pravoslavaca iz Novog Sada, Osijeka, Šida, Baje i Šašinaca.
Međutim, mnoga imena donatora su zaboravljena, pa je najprikladnije reći da je manastir Jazak izgradio narod. Iako je ovo malo poznato, današnji Jazak je „novi“ manastir. Iako će uskoro obeležiti tri veka postojanja, spada među mlađe manastire Fruške gore.
O prvom, srednjovekovnom Jasku se malo zna. Priča kaže da je to bila freskopisana kamena crkva sa dva skromna konaka, a bratstvo koje je tu živelo borilo se sa velikim siromaštvom.
Promena je nastupila 1705. godine kada je monah Hristifor iz Nerodimlja doneo mošti Svetog cara Uroša. Ovo je ubrzo učinilo manastir mestom hodočašća vernika iz cele zemlje. Usled ovoga je izgrađen novi manastir, završen i osvećen 1758. godine, gde su mošti poslednjeg Nemanjića prenete.
„Stari“ Jazak je zatim postao ženski manastir pod pokroviteljstvom patrijarha Arsenija IV Jovanovića Šakabente, ali je nakon uredbe carice Marije Terezije „o redukciji monaškog života“ iz 1774. godine morao biti ugašen i srušen. Ostatke starog manastira možete videti oko dva kilometra severno od današnjeg Jaska.
Manastir Jazak deli ime sa istoimenim selom pored kojeg se nalazi. Ovo malo naselje prvi put se pominje 1702. godine, što znači da postoji preko tri veka.
Početkom 21. veka, Jazak je dobio titulu najlepšeg sela do hiljadu stanovnika na manifestaciji „Susreti sela Srbije“. Stanovnici Jaska ponosno ističu da žive u najlepšem malom mestu u Srbiji.
(Srbija Danas)