Zbog izgradnje veštačkog jezera Rovni i istoimene brane 2016. godine potopljena je crkva Svetog Arhanđela Mihaila u Tubraviću, poznata i kao Valjevska Gračanica. Sedam godina nakon, snimci potopljene bogomolje ugledali su svetlost dana.
Crkva Svetog Arhangela Mihaila u selu Tubravić kraj Valjeva prvi put se pominje kao manastir u turskim popisima iz 1560. godine. Zahvaljujući pronađenim delovima starog konaka i grobovima u porti, istoričari su zaključili da je prvobitna crkva najverovatnije poticala iz 15. veka.
O toj građevini nema mnogo podataka, ali je najverovatnije manastir u nekom momentu stradao. Crkva koja je potopljena 2016. godine sazidana je nakon Drugog srpskog ustanka po uzoru na crkve brvnare. Prvi pisani podatak o njoj ostavio je Joakim Vujić 1826. godine.
Poslednje promene na crkvi izvedene su 1930. kada je izgrađeno kube u neovizantijskom stilu. Na crkvi se nalazilo zvono iz 1860. godine.
Potapanje crkve
Još je devedesetih postojao plan da se u kraju koji je obuhvatao i crkveni posed izgradi akumulacija. Kada su radovi počeli pričalo se da će Valjevska Gračanica biti izmeštena, ali to na kraju nije bilo izvodljivo. 2003. vladika šabačko-valjevski Lavrentije dao je saglasnost za potapanje nakon što se iznad akumulacije izgradi nova crkva.
Uz veliko protivljenje jednog dela javnosti Valjevska Gračanica potopljena je 2016. nakon što su iz nje iznete sve relikvije, ikonostas sa ikonama kao i zvono iz 1860. godine.
Ponovo pred nama
Zahvaljujući članovima Ronilačko spasilačkog kluba “Borac” javnost sada ima priliku da ponovo vidi Valjevsku Gračanicu. Naime, ronioci ovog kluba spustili su se na 18 metara dubine, sve do potopljene crkve i snimili njenu unutrašnjost. Zato što je voda jako hladna i vidljivost izuzetno mala, zaroniti u ovo jezero moguće je samo nekoliko puta godišnje i to uz korišćenje specijalne opreme
Nakon što se snimak pojavio na društvenim mrežama izazvao je veliku pažnju.
– Posle osam meseci ponovo smo posetili crkvu Svetog Arhangela Mihaila, u narodu poznatiju kao Valjevska Gračanica, ali ovog puta smo našim kamerama zabeležili unutražnjost crkve. Kao i prethodnih puta ostali smo nemi pred nestvarnim prizorima potopljene svetinje. Dole na oko 18 metara dubine tišina, voda svega pet stepeni, sunčevi zraci koji se probijaju kroz zelenkastu vodu i ona, Crkva Svetog Arhangela Mihaila, napisali su ronioci u opisu snimka.
(Srbija Danas)