Po jednoj legendi, ime srpske carske lavre Hilandar nastalo je po reči hili – hiljadu ili mnoštvo i andara – magla, nakon što je Bogorodica čudom spasla Hilandar
Hilandar je srpski manastir koji se nalazi u severnom delu Svete gore Atonske, države pravoslavnih monaha koja postoji više od hiljadu godina. Sveta gora je smeštena na Atosu, trećem kraku poluostrva Halkidiki u severnoj Grčkoj, a manastir se nalazi na 2,5 kilometara od mora.
Hilandar predstavlja jedno od najznačajnijih središta srpske kulture i duhovnosti. Kroz vekove, relativno zaštićen od napada i pljačkanja, u sigurnosti Svete gore Atonske i njene autonomije, bio je pošteđen sudbine koja je zadesila skoro sve druge srpske manastire.
U Hilandaru je očuvana najbogatija kolekcija originalnih starih rukopisa, ikona, fresaka, tako da on u današnje vreme predstavlja najznačajniju riznicu srpske srednjovekovne kulture uopšte.
Po jednoj legendi, ime srpske carske lavre Hilandar nastalo je po reči hili – hiljadu ili mnoštvo i andara – magla, nakon što je Bogorodica čudom spasla Hilandar, koji joj je posvećen, od najezde krstaša koji su 1204. godine spalili i opljačkali Konstantinopolj.
Po predanju, kad su dve grupe napadača počele da nadiru sa severa i juga prema manastiru, Bogorodica je poslala magle iz šuma Mileja da ih okruže. Dezorijentisani razbojnici su naleteli jedni na druge i počeli da se ubijaju međusobno.
Trojica latinskih krstaša koji su preživeli napad predali su se i zatražili da ostanu kao pravoslavni monasi u Hilandaru.