Sveti kralj Milutin, jedan od najmoćnijih srpskih vladara u Srednjem veku, pripadao je dinastiji Nemanjića – bio je mlađi sin kralja Uroša I, mlađi brat kralja Dragutina i otac kralja Stefana Dečanskog.
Srbijom je vladao 40 godina tokom kojih je značajno proširio teritorije osvajajući ih od Vizantije, čime je našoj državi priključen severni deo današnje Albanije i veći deo današnje Makednije. Pored toga, vodio je uspešne ratove sa Bugarima od kojih je trajno osvojio Braničevo.
Kralj Milutin je bio prvi kralj Srbije tokom čije vladavine je Srbija postala ozbiljan politički faktor u regionu – sklapao je saveze radi napada na komšije, a bio je i meta jakih saveza okolnih država.
Ženio se pet puta čime je takođe osiguravao sigurnost teritorija osvojenih u ratovima. Na srpski dvor koji je do tada bio skroman, uveo je raskošan vizantijski protokol, ceremonije i titule.
Sveti kralj Milutin bio je veliki zadužbinar i ktitor manastira. Prema predanju, kada je stupio na presto, Milutin se zavetovao Bogu da će sagraditi onoliko crkava koliko godina bude vladao. Podigao je 42 crkave i to ne samo u Srbiji već i zdanja u Solunu, Sofiji, Carigradu, Jerusalimu i na Svetoj Gori.
Kralj Milutin se smatra najvećim graditeljem i donatorom srpskih crkava i manastira među Nemanjićima zbog čega ga je srpska crkva kanonizovala 1324. godine kao Svetog kralja.
Tropar Svetog kralja Milutina
“Na Zemlji si svom dušom zavoleo Hrista i Njegove si zapovesti sačuvao. Kao reka si bogato napojio siromašne milosrđem, sačuvavši svoj narod. I grob sa tvojim moštima mirisna isceljenja svima podaje: Zato te molimo, Sveti Milutine, isprosi dušama našim veliku milost.”
(Espreso / Dnevno)