Srpska pravoslavna crkva obeležava Novu godinu 14. januara po starom, julijanskom kalendaru, služenjem molebana, molitve za bogomblagoslovenu nastupajuću godinu. Osim SPC, stari kalendar poštuju još i Ruska pravoslavna crkva, Jerusalimska pravoslavna crkva i monaška zajednica na Svetoj Gori.
Stari kalendar je uz pomoć brojnih naučnika, od kojih je najpoznatiji Sozigen, doneo Julije Cezar 46 godina pre Hrista. Po mišljenju brojnih teologa, stari kalendar je mnogo pogodniji i tačniji za izračunavanje datuma Vaskrsa.
Drugi problem za pravoslavne narode koji bi prihvatili novi kalendar je, što on može doneti i raskol u njihovim pomesnim pravoslavnim crkvama. Vernici Srpske pravoslavne crkve iz dijaspore sve češće traže da se dva najveća hrišćanska praznika, Božić i Vaskrs, praznuju zajedno sa rimokatolicima iz praktičnih razloga.
Međutim, Srpska pravoslavna crkva ne može da prihvati novi kalendar plašeći se takođe, raskola. Za Crkvu pitanje kalendara nije teološko već naučno pitanje. Podsetimo, novi kalendar prihvaćen je u nekadašnjoj Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, 1919. godine a do tada je država kao i crkva koristila stari kalendar.
Prema narodnim običajima uoči Nove godine sprema se svečana večera, gde ukućani sa gostima, prijateljima i srodnicima uz veselje i pesmu čekaju ponoć.
Tačno u ponoć, svi se ljube i jedni drugima čestitaju dolazak Nove godine sa željama za dug život, dobro zdravlje i uspeh u poslu. Na sam dan Nove godine odlazilo se u crkvu, a posle se obavljao svečani ručak.
Tog dana jede se glava božićne pečenice, a to je najčešće glava jagnjeta ili praseta, a domaćice mese novogodišnju česnicu „Vasilicu“. Pored Nove godine, koja je poznata i pod nazivom Mali Božić, 14. januara obeležavaju se još dva značajna praznika: Obrezanje Gospoda Isusa Hrista i Sveti Vasilije Veliki.
U duhovnom smislu, Nova godina postoji onda kada neko, od onih koji žive u nebrizi, počnu da brinu za svoje spasenje. Pošto je Nova godina, početak svih dana u godini, to bi u taj dan trebalo da čovek preispita sebe i svoja dela, kako bi prvog dana u Novoj godini krenuo i novim putem koji vodi u Carstvo Božije.
U taj dan čovek bi trebalo da sabere svoje misli, ali misli dostojne hrišćanstva, koje bi mogle da upravljaju svim njegovim delima tokom cele godine. Suština pomenute promene sastoji se u tome da čovek, od toga trenutka, živi za Boga i bližnjega svoga, a ne više samo za sebe kao ranije.
Da odbaci, „po prvom življenju, starog čoveka, koji se raspada u željama prevarljivim; I da se obnovi duhom uma svog i obuče u novog čoveka, koji je sazdan po Bogu u pravdi i u svetinji istine“. (Ef.4, 22-24). Time on odbacuje ranije navike i sve ono u čemu je nalazio trenutno zadovoljstvo. Tako se sve stvari povodom Nove godine svode na jedno, a to je na unutrašnje obnavljanje samoga sebe. Ako se neko uz Božiju pomoć, usmeri u Novoj godini na ovaj način, taj će na najsavršeniji način provesti Novu godinu i pripremiti sebe da tako živi tokom cele godine. Sledeće godine će onda biti potrebno samo da ponovi ono što je upražnjavao protekle godine.
(Espreso / Stil)